//===-- IteratorRangeChecker.cpp ----------------------------------*- C++ -*--// // // Part of the LLVM Project, under the Apache License v2.0 with LLVM Exceptions. // See https://llvm.org/LICENSE.txt for license information. // SPDX-License-Identifier: Apache-2.0 WITH LLVM-exception // //===----------------------------------------------------------------------===// // // Defines a checker for dereference of the past-the-end iterator and // out-of-range increments and decrements. // //===----------------------------------------------------------------------===// #include "clang/StaticAnalyzer/Checkers/BuiltinCheckerRegistration.h" #include "clang/StaticAnalyzer/Core/BugReporter/BugType.h" #include "clang/StaticAnalyzer/Core/Checker.h" #include "clang/StaticAnalyzer/Core/PathSensitive/CallEvent.h" #include "clang/StaticAnalyzer/Core/PathSensitive/CheckerContext.h" #include "Iterator.h" using namespace clang; using namespace ento; using namespace iterator; namespace { class IteratorRangeChecker : public Checker, check::PreStmt, check::PreStmt, check::PreStmt> { std::unique_ptr OutOfRangeBugType; void verifyDereference(CheckerContext &C, SVal Val) const; void verifyIncrement(CheckerContext &C, SVal Iter) const; void verifyDecrement(CheckerContext &C, SVal Iter) const; void verifyRandomIncrOrDecr(CheckerContext &C, OverloadedOperatorKind Op, SVal LHS, SVal RHS) const; void verifyAdvance(CheckerContext &C, SVal LHS, SVal RHS) const; void verifyPrev(CheckerContext &C, SVal LHS, SVal RHS) const; void verifyNext(CheckerContext &C, SVal LHS, SVal RHS) const; void reportBug(const StringRef &Message, SVal Val, CheckerContext &C, ExplodedNode *ErrNode) const; public: IteratorRangeChecker(); void checkPreCall(const CallEvent &Call, CheckerContext &C) const; void checkPreStmt(const UnaryOperator *UO, CheckerContext &C) const; void checkPreStmt(const BinaryOperator *BO, CheckerContext &C) const; void checkPreStmt(const ArraySubscriptExpr *ASE, CheckerContext &C) const; void checkPreStmt(const MemberExpr *ME, CheckerContext &C) const; using AdvanceFn = void (IteratorRangeChecker::*)(CheckerContext &, SVal, SVal) const; CallDescriptionMap AdvanceFunctions = { {{{"std", "advance"}, 2}, &IteratorRangeChecker::verifyAdvance}, {{{"std", "prev"}, 2}, &IteratorRangeChecker::verifyPrev}, {{{"std", "next"}, 2}, &IteratorRangeChecker::verifyNext}, }; }; bool isPastTheEnd(ProgramStateRef State, const IteratorPosition &Pos); bool isAheadOfRange(ProgramStateRef State, const IteratorPosition &Pos); bool isBehindPastTheEnd(ProgramStateRef State, const IteratorPosition &Pos); bool isZero(ProgramStateRef State, const NonLoc &Val); } //namespace IteratorRangeChecker::IteratorRangeChecker() { OutOfRangeBugType.reset( new BugType(this, "Iterator out of range", "Misuse of STL APIs")); } void IteratorRangeChecker::checkPreCall(const CallEvent &Call, CheckerContext &C) const { // Check for out of range access const auto *Func = dyn_cast_or_null(Call.getDecl()); if (!Func) return; if (Func->isOverloadedOperator()) { if (isIncrementOperator(Func->getOverloadedOperator())) { // Check for out-of-range incrementions if (const auto *InstCall = dyn_cast(&Call)) { verifyIncrement(C, InstCall->getCXXThisVal()); } else { if (Call.getNumArgs() >= 1) { verifyIncrement(C, Call.getArgSVal(0)); } } } else if (isDecrementOperator(Func->getOverloadedOperator())) { // Check for out-of-range decrementions if (const auto *InstCall = dyn_cast(&Call)) { verifyDecrement(C, InstCall->getCXXThisVal()); } else { if (Call.getNumArgs() >= 1) { verifyDecrement(C, Call.getArgSVal(0)); } } } else if (isRandomIncrOrDecrOperator(Func->getOverloadedOperator())) { if (const auto *InstCall = dyn_cast(&Call)) { // Check for out-of-range incrementions and decrementions if (Call.getNumArgs() >= 1 && Call.getArgExpr(0)->getType()->isIntegralOrEnumerationType()) { verifyRandomIncrOrDecr(C, Func->getOverloadedOperator(), InstCall->getCXXThisVal(), Call.getArgSVal(0)); } } else { if (Call.getNumArgs() >= 2 && Call.getArgExpr(1)->getType()->isIntegralOrEnumerationType()) { verifyRandomIncrOrDecr(C, Func->getOverloadedOperator(), Call.getArgSVal(0), Call.getArgSVal(1)); } } } else if (isDereferenceOperator(Func->getOverloadedOperator())) { // Check for dereference of out-of-range iterators if (const auto *InstCall = dyn_cast(&Call)) { verifyDereference(C, InstCall->getCXXThisVal()); } else { verifyDereference(C, Call.getArgSVal(0)); } } } else { const AdvanceFn *Verifier = AdvanceFunctions.lookup(Call); if (Verifier) { if (Call.getNumArgs() > 1) { (this->**Verifier)(C, Call.getArgSVal(0), Call.getArgSVal(1)); } else { auto &BVF = C.getSValBuilder().getBasicValueFactory(); (this->**Verifier)( C, Call.getArgSVal(0), nonloc::ConcreteInt(BVF.getValue(llvm::APSInt::get(1)))); } } } } void IteratorRangeChecker::checkPreStmt(const UnaryOperator *UO, CheckerContext &C) const { if (isa(UO->getSubExpr())) return; ProgramStateRef State = C.getState(); UnaryOperatorKind OK = UO->getOpcode(); SVal SubVal = State->getSVal(UO->getSubExpr(), C.getLocationContext()); if (isDereferenceOperator(OK)) { verifyDereference(C, SubVal); } else if (isIncrementOperator(OK)) { verifyIncrement(C, SubVal); } else if (isDecrementOperator(OK)) { verifyDecrement(C, SubVal); } } void IteratorRangeChecker::checkPreStmt(const BinaryOperator *BO, CheckerContext &C) const { ProgramStateRef State = C.getState(); BinaryOperatorKind OK = BO->getOpcode(); SVal LVal = State->getSVal(BO->getLHS(), C.getLocationContext()); if (isDereferenceOperator(OK)) { verifyDereference(C, LVal); } else if (isRandomIncrOrDecrOperator(OK)) { SVal RVal = State->getSVal(BO->getRHS(), C.getLocationContext()); if (!BO->getRHS()->getType()->isIntegralOrEnumerationType()) return; verifyRandomIncrOrDecr(C, BinaryOperator::getOverloadedOperator(OK), LVal, RVal); } } void IteratorRangeChecker::checkPreStmt(const ArraySubscriptExpr *ASE, CheckerContext &C) const { ProgramStateRef State = C.getState(); SVal LVal = State->getSVal(ASE->getLHS(), C.getLocationContext()); verifyDereference(C, LVal); } void IteratorRangeChecker::checkPreStmt(const MemberExpr *ME, CheckerContext &C) const { if (!ME->isArrow() || ME->isImplicitAccess()) return; ProgramStateRef State = C.getState(); SVal BaseVal = State->getSVal(ME->getBase(), C.getLocationContext()); verifyDereference(C, BaseVal); } void IteratorRangeChecker::verifyDereference(CheckerContext &C, SVal Val) const { auto State = C.getState(); const auto *Pos = getIteratorPosition(State, Val); if (Pos && isPastTheEnd(State, *Pos)) { auto *N = C.generateErrorNode(State); if (!N) return; reportBug("Past-the-end iterator dereferenced.", Val, C, N); return; } } void IteratorRangeChecker::verifyIncrement(CheckerContext &C, SVal Iter) const { auto &BVF = C.getSValBuilder().getBasicValueFactory(); verifyRandomIncrOrDecr(C, OO_Plus, Iter, nonloc::ConcreteInt(BVF.getValue(llvm::APSInt::get(1)))); } void IteratorRangeChecker::verifyDecrement(CheckerContext &C, SVal Iter) const { auto &BVF = C.getSValBuilder().getBasicValueFactory(); verifyRandomIncrOrDecr(C, OO_Minus, Iter, nonloc::ConcreteInt(BVF.getValue(llvm::APSInt::get(1)))); } void IteratorRangeChecker::verifyRandomIncrOrDecr(CheckerContext &C, OverloadedOperatorKind Op, SVal LHS, SVal RHS) const { auto State = C.getState(); auto Value = RHS; if (auto ValAsLoc = RHS.getAs()) { Value = State->getRawSVal(*ValAsLoc); } if (Value.isUnknownOrUndef()) return; // Incremention or decremention by 0 is never a bug. if (isZero(State, Value.castAs())) return; // The result may be the past-end iterator of the container, but any other // out of range position is undefined behaviour auto StateAfter = advancePosition(State, LHS, Op, Value); if (!StateAfter) return; const auto *PosAfter = getIteratorPosition(StateAfter, LHS); assert(PosAfter && "Iterator should have position after successful advancement"); if (isAheadOfRange(State, *PosAfter)) { auto *N = C.generateErrorNode(State); if (!N) return; reportBug("Iterator decremented ahead of its valid range.", LHS, C, N); } if (isBehindPastTheEnd(State, *PosAfter)) { auto *N = C.generateErrorNode(State); if (!N) return; reportBug("Iterator incremented behind the past-the-end " "iterator.", LHS, C, N); } } void IteratorRangeChecker::verifyAdvance(CheckerContext &C, SVal LHS, SVal RHS) const { verifyRandomIncrOrDecr(C, OO_PlusEqual, LHS, RHS); } void IteratorRangeChecker::verifyPrev(CheckerContext &C, SVal LHS, SVal RHS) const { verifyRandomIncrOrDecr(C, OO_Minus, LHS, RHS); } void IteratorRangeChecker::verifyNext(CheckerContext &C, SVal LHS, SVal RHS) const { verifyRandomIncrOrDecr(C, OO_Plus, LHS, RHS); } void IteratorRangeChecker::reportBug(const StringRef &Message, SVal Val, CheckerContext &C, ExplodedNode *ErrNode) const { auto R = std::make_unique(*OutOfRangeBugType, Message, ErrNode); const auto *Pos = getIteratorPosition(C.getState(), Val); assert(Pos && "Iterator without known position cannot be out-of-range."); R->markInteresting(Val); R->markInteresting(Pos->getContainer()); C.emitReport(std::move(R)); } namespace { bool isLess(ProgramStateRef State, SymbolRef Sym1, SymbolRef Sym2); bool isGreater(ProgramStateRef State, SymbolRef Sym1, SymbolRef Sym2); bool isEqual(ProgramStateRef State, SymbolRef Sym1, SymbolRef Sym2); bool isZero(ProgramStateRef State, const NonLoc &Val) { auto &BVF = State->getBasicVals(); return compare(State, Val, nonloc::ConcreteInt(BVF.getValue(llvm::APSInt::get(0))), BO_EQ); } bool isPastTheEnd(ProgramStateRef State, const IteratorPosition &Pos) { const auto *Cont = Pos.getContainer(); const auto *CData = getContainerData(State, Cont); if (!CData) return false; const auto End = CData->getEnd(); if (End) { if (isEqual(State, Pos.getOffset(), End)) { return true; } } return false; } bool isAheadOfRange(ProgramStateRef State, const IteratorPosition &Pos) { const auto *Cont = Pos.getContainer(); const auto *CData = getContainerData(State, Cont); if (!CData) return false; const auto Beg = CData->getBegin(); if (Beg) { if (isLess(State, Pos.getOffset(), Beg)) { return true; } } return false; } bool isBehindPastTheEnd(ProgramStateRef State, const IteratorPosition &Pos) { const auto *Cont = Pos.getContainer(); const auto *CData = getContainerData(State, Cont); if (!CData) return false; const auto End = CData->getEnd(); if (End) { if (isGreater(State, Pos.getOffset(), End)) { return true; } } return false; } bool isLess(ProgramStateRef State, SymbolRef Sym1, SymbolRef Sym2) { return compare(State, Sym1, Sym2, BO_LT); } bool isGreater(ProgramStateRef State, SymbolRef Sym1, SymbolRef Sym2) { return compare(State, Sym1, Sym2, BO_GT); } bool isEqual(ProgramStateRef State, SymbolRef Sym1, SymbolRef Sym2) { return compare(State, Sym1, Sym2, BO_EQ); } } // namespace void ento::registerIteratorRangeChecker(CheckerManager &mgr) { mgr.registerChecker(); } bool ento::shouldRegisterIteratorRangeChecker(const CheckerManager &mgr) { return true; }